COMPLICATIES
Diabetes en complicaties
Diabetes type 1 en 2 zijn ernstige ziekten waar een aantal risico’s aan verbonden zijn. Complicaties kunnen zowel op korte als op lange termijn opduiken.
Het is dus belangrijk regelmatig de diabetoloog, de huisarts, de oogarts en de podoloog te raadplegen.
Op korte termijn
- Hyperglycemie = een te hoog suikergehalte
Te hoge bloedsuiker = hyperglycemie = meer dan 180mg/dl
Een tekort aan insuline zorgt voor een overvloed aan glucose in het bloed (te hoge suikerwaarden). Bij een bloedsuikergehalte van boven de 180mg/dl wordt de overtollige suiker via de nieren uitgescheiden. Dit verschijnsel heet glucosurie.
Wat moet u doen bij …
Type 1
- Drink veel water.
- Spuit extra snelle insuline in.
- Controleer uw bloed of urine op ketonen (door middel van strips).
Contacteer uw arts of het diabetescentrum bij aanwezigheid van ketonen in uw vloed of urine. Blijf controleren tot de ketonen verdwenen zijn.
Voor het testen op ketonen zijn ketonen-teststrips (Ketostix®) verkrijgbaar. Houd deze strips in het midden van de urinestraal. Vergelijk de kleurverandering van de strip met de kleurenschaal op het buisje.
Type 2
- Drink veel water.
- Vraag u af waar de oorzaak kan liggen en doe er iets aan.
- Contacteer uw arts wanneer het probleem blijft aanhouden.
Risico’s
Is de hyperglycemie van korte duur en niet al te hoog, dan is het meestal niet zo erg.
Let op: een extreem hoge bloedsuikerspiegel die te lang hoog blijft, kan leiden tot een coma. Het is dus van groot belang om hoge glycemies goed te herkennen en meteen te behandelen.
- Hypoglycemie = een te laag suikergehalte
Te lage bloedsuikers = hypoglycemie = minder dan 60mg/dl
Als diabetespatiënt kunt u op bepaalde momenten ook kampen met te weinig bloedsuikers.
Typische verschijnselen bij hypoglycemie:
- hoofdpijn
- duizelingen
- bleekheid
- hartkloppingen
- zweten en beven
- verminderd zicht
- stemmingswisseling
- verminderde concentratie
- plots opkomende honger
Deze verschijnselen doen zich niet tegelijk voor. Eén verschijnsel kan al wijzen op hypoglycemie. De symptomen kunnen verschillen van persoon tot persoon. Meestal doen zich steeds dezelfde symptomen voor.
Typische verschijnselen bij hyperglycemie:
- u vermagert;
- u bent vermoeid, slaperig, voelt zich minder fit;
- frequent plassen, om het vochtverlies te compenseren zal u grote dorst hebben en dus veel drinken;
- het lichaam gaat vetten verbranden en dat geeft afvalproducten in het bloed, namelijk ketonen. De ketonen worden alsmaar talrijker en kunnen u ziek maken.
U kunt last hebben van:
- braken
- sufheid
- buikpijn
- misselijkheid
Het lichaam raakt uitgeput en u wordt suf. Als dit dagenlang aanhoudt, kunt u in coma gaan.
Type 1-patiënten merken snel een toestand van hyperglycemie bij zichzelf. Bij type 2-diabeten verschijnen deze symptomen geleidelijk aan omdat ook de insulineproductie slechts beetje bij beetje afneemt. Sommige patiënten voelen zelfs helemaal niets bij hyperglycemie.
Mogelijke oorzaken van hyperglycemie:
warm weer/sauna;
te weinig of niet gegeten;
alcohol buiten de maaltijd;
te veel insuline ingespoten;
grote inspanningen geleverd;
insuline in een spier ingespoten;
te veel tijd tussen de inspuiting en de maaltijd;
te veel bloedsuikerverlagende tabletten ingenomen;
andere, niet aan te wijzen oorzaken.
Wat te doen bij een hypoglycemie?
- Meet uw bloedsuiker bij de minste twijfel. Uw gevoel kan misleidend zijn.
- Neem altijd onmiddellijk snelle suikers, zelfs vlak voor een maaltijd.
Snelle suikers zijn suiker die snel in het bloed worden opgenomen (klontjes suiker, druivensuiker, glas cola). - Herhaal de handeling als de symptomen binnen de tien minuten niet verdwijnen.
- Is de maaltijd pas binnen anderhalf uur of later gepland, neem dan ook ‘trage suikers’ (een droge koek, een boterham, een stuk fruit).
Opgelet:
- Beheers uzelf. Door uw plotse honger zal u soms te veel willen eten. Houd echter het hoofd erbij, volg de tips en eet niet meer dan noodzakelijk. Meer eten zal de hypoglycemie niet sneller doen verdwijnen, integendeel. U krijgt een negatief effect, namelijk een te hoge bloedsuikerwaarde.
- Contacteer uw arts wanneer het probleem blijft aanhouden, bijvoorbeeld bij opeenvolgende hypoglycemies.
- Meet de volgende 24 uur regelmatig de bloedsuikers als u verlagende tabletten heeft ingenomen. Deze hebben een langdurige werking.
Kunnen familieleden of vrienden helpen bij een hypo?
Heel af en toe gebeurt het, ondanks alle voorzorgen, dat de hypoverschijnselen niet verdwijnen en dat er mogelijk bewustzijnsverlies optreedt. In deze omstandigheden kan iemand u glucagon (GlucaGen®Hypokit) toedienen.
Glucagon brengt de suikerreserves uit de lever in de bloedbaan en moet enkel gegeven te worden als u zelf niet meer kan drinken. De exacte plaats of diepte van de inspuiting is minder belangrijk.
Let op: u kunt misselijk zijn na een inspuiting van glucagon.
Achteraf raadpleegt u best uw arts en drinkt u ook best een suikerhoudende drank. Na een half uur is het aangeraden om een boterham of een droge koek te eten.
Bewaar de GlucaGen® in de koelkast bij de insuline en kijk de vervaldatum zeker na. Leg uw gezinsleden ook uit waar de GlucaGen® bewaard wordt en hoe ze deze moeten toedienen.
Bij een coma ten gevolge van bepaalde bloedsuikerverlagende tabletten is een spoedopname in het ziekenhuis noodzakelijk.
Hoe kunt u een hypoglycemie vermijden
- Heb steeds druivensuiker op zak.
- Houd u aan geplande maaltijden en tussendoortjes.
- Bereid u voor op extra inspanningen door extra inname van trage suikers of door uw medicatie aan te passen.
- Wees matig met alcohol. Alcohol heeft een bloedsuikerverlagend effect, maar gebruik alcohol zeker niet als remedie tegen te hoge bloedsuikers.
Op lange termijn
Diabetespatiënten kunnen een leven leiden dat bijna identiek is aan dat van personen zonder diabetes. Ze moeten rekening houden met een aantal belangrijke leefregels en zich aan de richtlijnen van hun behandelende arts houden.
Als een diabeet jarenlang ongecontroleerd blijft, bestaat het risico dat er zich bepaalde complicaties ontwikkelen die verschillende lichaamsdelen aantasten. Deze langetermijneffecten zijn te voorkomen door een gezonde levensstijl aan te nemen en de voorgeschreven behandeling goed te volgen. Het is ondanks alles belangrijk de risico’s te kennen die een diabetespatiënt loopt bij een slechte controle van de ziekte.
De ogen
Bij diabetes is het belangrijk elk jaar een oogarts te raadplegen aangezien de ziekte netvliesletsels kan veroorzaken. Bij sterke gyperglycemie tast diabetes in eerste instantie het gezichtsvermogen aan.
De nieren
Laat regelmatig uw urine testen om te weten of deze niet te veel eiwitten bevat. Na verloop van tijd kunnen diabetes en hypertensie de kleine bloedvaten van de nieren aantasten waardoor deze de eiwitten niet meer kunnen filteren.
Het hart en de bloedvaten
Personen met diabetes vertonen een verhoogd risico op aderverkalking.
De zenuwen
Diabetische neuropathie is een zenuwziekte die de zenuwen aantast die verbonden zijn met de spieren, de huid en de inwendige organen. Als u dofheid, gekriebel of pijn voelt in uw tenen of voeten, kan dat een teken zijn van beschadiging van de zenuwen.
De voeten
Personen met ongecontroleerde diabetes zijn gevoeliger voor infecties. Het is belangrijk uw voeten regelmatig te onderzoeken en ze door een podoloog of pedicure te laten nakijken.
Besluit
Slecht behandelde diabetes kan op lange termijn complicaties veroorzaken. Daarom is het belangrijk regelmatig de diabetoloog, de huisarts, de oogarts en de podoloog te raadplegen. Ook regelmatige bloedafnamen worden aanbevolen.
Hoe stabieler uw bloedsuikerspiegel, hoe beter u andere risico’s kunt vermijden.
Ontdek onze andere thema's
Meer weten over hoe diabetes uw zwangerschap beïnvloedt? Benieuwd naar onze bewegings- en voedingsadviezen? Op zoek naar informatie over reizen met diabetes? Of gewoon nieuwsgierig naar welke invloed diabetes heeft op uw seksleven? Informatie over al deze thema’s en meer vindt u op onze ‘leven met diabetes’ pagina.